Lũng Vân – Vùng đất bí ẩn

Lũng Vân là một xã vùng cao của huyện Tân Lạc, cách quốc lộ 6 khoảng 15Km, cách thành phố Hòa Bình khoảng 35Km. Xã lũng Vân nằm trên một thung lũng trên cao, với độ cao 900 mét so với mực nước biển. Khu vục này được gọi là Lũng Vân, nhưng đó chỉ là một trong 3 xã của miền thung lũng này. Xã Lũng Vân, Nam Sơn và Bắc Sơn. Là địa bàn cư trú cổ của người Mường Bi. Nằm giáp gianh giữa hai khu bảo tồn thiên nhiên là Pù Luông (Thanh Hóa) và Ngổ Luông, Ngọc Sơn (Hòa Bình). Do vậy mà rừng tại khu vực này còn giữ được khá tốt. Cũng bởi nằm trên độ cao mà khí hậu quanh năm mát mẻ. Khi mùa đông tới, khu vực này thường xuyên có sương mù nên còn được gọi là lũng vân (thung lũng trong sương). Còn vào mùa thu hay mùa xuân khi tiết trời trong sáng thì vẫn có thể bắt gặp những đụn may trên đỉnh núi cao.

Dọc đường lên từ quốc lộ 6 đến Lũng Vân cũng là một con đường đẹp đến mê hồn với những thung lũng, làng bản, những ngọn núi đá mồ côi mọc giữa cánh đồng ngô xanh ngát.
Nói là vùng đất bí ẩn có khi hơi quá nhưng đây thực sự là một vùng đất ít ai biết tới, mặc dù nó rất tuyệt vời về phong cảnh, con người và đặc biệt là khí hậu (?).
Nơi đây cũng là vùng giáp gianh giữa Hòa Bình và Thanh Hóa, cả về địa lý và con người với người Mường vùng Hòa Bình và người Thái vùng Thanh Hóa.
Theo các cụ kể rằng, khi phân địa giới thì sảy ra tranh chấp giữa hai vùng. Cách phân chia hồi đó là vị quan bên Thanh Hóa đi bộ từ thị trấn Cành Nàng. Vị quan bên Hòa Bình đi bộ từ thị trấn Mường Bi. Gặp nhau chỗ nào thì đó là địa giới phân chia.
Khi hai vị gặp nhau thì đó là điểm cuối của Lũng Vân, nên lấy đó làm địa giới luôn. Và có sự trùng hợp ngẫu nhiên là điểm cuối của vị quan Thanh Hóa cũng là điểm cuối nơi sinh người Thái sống. Khu vực này thuộc bản Mười, nơi có ba bản người Thái (Son, Mười Bá).

Từ ngày xưa ba bản này luôn muốn thuộc về Hòa Bình nhưng chính quyền Thanh Hóa không đồng ý bởi ba bản này mọi sinh hoạt rất gần gũi và dễ dàng ở phía Hòa Bình.
Đến mãi tận năm 2009 chính quyền Thanh Hóa mới đầu tư làm một con đường nối từ trung tâm xã tới ba xã này. Con đường dốc rất cao nhưng cảnh đẹp thì mê hồn, có thể ngắm toàn cảnh núi rừng, dòng suối, các bản làng dân tộc.
Có thể nhiều người chưa nghe đến Lũng Vân nhưng đã từng ăn đặc sản nơi này, vì đây cũng là nơi trông rau su su sạch cung cấp cho các siêu thị ở Hà Nội.
Nếu ai yêu thích mạo hiểm thì nơi này là nơi lý tưởng cho các tour đi bộ. Có thể mạo hiểm một chút khi khám phá rừng nguyên sinh và hang động, nếu nhẹ hơn có thể tới các làng bản ẩn sau những cánh rừng, những ngọn đồi.
Ở đây cũng có một động rất lớn và đẹp, động được phát hiện vào năm 2004. Theo một số chuyên gia thì đây là một trong những cảnh đẹp về hang động thuộc dạng nhất miền Bâc. Động có độ dài khoảng 450 mét, trần động có chỗ cao đến 70 mét. Khi mới phát hiện, người dân địa phương đến có tới hàng ngàn nhưng không hề có cảm giác khó thở do thiếu oxy. Trong động có một hồ nước rộng khoảng 1000 mét, sâu từ hai đến 7 mét, nước trong vắt.
Hiện nay động vẫn đang trong quá trình hoàn thiện phần cuối để đưa vào phục vụ du lịch sau này.
Nếu lấy thang điểm để đánh giá giữa Mai Châu và Lũng Vân thì Mai Châu Chỉ Đáng 1 hoặc 2 so với 9, 10 của Lũng Vân.

Thật khó khi so sánh giữa Lũng Vân và Sapa, nhưng nếu so sánh riêng biệt thì Lũng Vân có nhiều cái không kém, thậm trí là nổi trội hơn. Như rừng, hang động, những làng bản và con người hoàn toàn chưa bị thương mại hóa.
Với những ai là đệ tự của luu linh thì nơi đây càng lí tưởng hơn nữa. Vùng Ngoc Sơn gần đó có một loại rượu, gọi là rượu Noong Luông, rượu nấu bằng ngô theo bí truyền của người Mường, rượu trong vắt với nồng độ khoảng 40. Uống có vị thơm rất đặc trưng. Uống say ngủ rất ngon, khi tỉnh dậy rất tỉnh táo, không có cảm giác đau đầu hay khát nước. Trong cái khi tiết se lạnh (kể cả giữa mùa hè) mà làm chú gà hay vài xiên lợn nướng rồi nhâm nhi rượu ngô thì quả không có gì tuyệt vời hơn.
Với mình thì dù đã ở đó khá nhiều lần nhưng vẫn là một vùng đất để khám phá và trải nghiệm.

Thưa với các bạn là đây bây giờ vẫn chua là một khu du lịch, không có một công ty hay gia đình nào kinh doanh cả nên tất cả nếu muốn hãy tự khám phá. Do nơi đây đều là người dân tộc thuần phát nên có thể sinh hoạt và ở nhờ gia đình họ một cách dễ dàng.

Trần Vĩ – Hoà Bình Tourism